ΤΖΟΝ ΚΑΡΠΕΝΤΕΡ: MASTER OF TERROR.
«Στη Γαλλία είμαι δημιουργός, στη Γερμανία κινηματογραφιστής, στη Βρετανία σκηνοθέτης είδους και στις ΗΠΑ χαραμοφάης». Με αυτά τα λόγια ο Τζον Κάρπεντερ έχει περιγράψει την επαγγελματική του πορεία ως σκηνοθέτη, σεναριογράφου και συνθέτη, υπονοώντας με το μαύρο χιούμορ που συνοδεύει τον ίδιο και τις ταινίες του ότι η δουλειά του είναι περισσότερο αποδεκτή στην Ευρώπη απ’ ότι στην πατρίδα του, είτε από τους θεατές είτε από τους εργοδότες του.Ο Τζον Χάουαρντ Κάρπεντερ γεννήθηκε στις 16 Ιανουαρίου του 1948 στη Νέα Υόρκη. Μεγάλωσε στο Κεντάκι, όπου η οικογένειά του μετακόμισε το 1953, και από πιτσιρικάς έβλεπε πολύ σινεμά ενώ παράλληλα γυρνούσε τις πρώτες του ερασιτεχνικές ταινίες σε super 8. Φυσιολογική η κατάληξη στη Σχολή Κινηματογραφικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Βόρειας Καρολίνας στο Λος Άντζελες. Εκεί ένας φοιτητής στο Τμήμα Παραγωγής μάζεψε συμφοιτητές του για να γυρίσουν μια ταινία μικρού μήκους ως εργασία για τη σχολή. Ο Κάρπεντερ συνέγραψε το σενάριο, έκανε το μοντάζ και έγραψε τη μουσική. To «The Resurrection of Bronco Billy» (1970) έχει να κάνει με τη μέρα ενός νεαρού κολλημένου με την εποχή των καουμπόιδων. Ένα συμπαθητικό geek movie που κατάφερε να κερδίσει Όσκαρ ταινίας μικρού μήκους αλλά και να βρει κινηματογραφική διανομή.Όντας ακόμα στη σχολή, ο Κάρπεντερ γνωρίζεται με τον Νταν Ο’Μπάνον και οι δύο φοιτητές γράφουν παρέα το σενάριο που θα αποτελέσει την πρώτη του σκηνοθετική προσπάθεια. Το «Dark Star» (1974) είναι μία σάτιρα των ταινιών επιστημονικής φαντασίας όπου παρακολουθούμε μια ημέρα από τη ζωή μιας ομάδας αστροναυτών παρατημένων στο διάστημα, με την αποστολή να ανατινάζουν επιβλαβείς αστεροειδείς για κατοικήσιμους πλανήτες. Το μικρό budget φαίνεται αλλά οι δημιουργοί κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να μας υποχρεώσουν να το ξεχάσουμε. Το ένα επεισόδιο διαδέχεται το άλλο λίγο άγαρμπα, όμως η χαλαρή χιουμοριστική ατμόσφαιρα της ταινίας σε κερδίζει παρά τα όποια προβλήματα στη σεναριακή της δομή. Κι αυτό γιατί το φιλμ είναι όμορφα φωτογραφισμένο, με ευρηματική τοποθέτηση της κάμερας στον περιορισμένο χώρο του διαστημοπλοίου, βόμβες που μιλάνε και… άτακτους εξωγήινους, δημιουργημένους από τα χειροποίητα εφέ τού Ο’Μπάνον, ο οποίος ανέλαβε επίσης το μοντάζ και έναν από τους βασικούς ρόλους .Η ατμοσφαιρική μινιμαλιστική μουσική, γραμμένη σε synthesizer από τον Κάρπεντερ, αποτελεί προπομπό της μετέπειτα σαουντρακικής δουλειάς του. Η ταινία ξεκίνησε ως 60λεπτη φοιτητική εργασία και κατέληξε να έχει μικρή κινηματογραφική διανομή, αφού με πολύ κόπο γυρίστηκαν extra σκηνές για να αποκτήσει την απαιτούμενη διάρκεια. Ο Νταν Ο’Μπάνον έκανε αξιοσημείωτη καριέρα ως σεναριογράφος και υπεύθυνος εφέ («Alien» του Ρίντλεϊ Σκοτ και «Ολική Επαναφορά» του Πολ Βερχούβεν, μεταξύ άλλων), ενώ έγραψε και σκηνοθέτησε και την cult κωμωδία τρόμου «Τα Ζόμπι δεν είναι Χορτοφάγα». H αλήθεια είναι ότι ο Κάρπεντερ είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση σκηνοθέτη. Από τη μία αντάρτης, ερχόταν σε ρήξη πολλές φορές με τους παραγωγούς τού Χόλιγουντ για καλλιτεχνικά ζητήματα ή για τις απότομες περικοπές προϋπολογισμού της τελευταίας στιγμής, που τίναζαν τα πλάνα του στον αέρα. Από την άλλη, ικανός και αποτελεσματικός εργάτης, που παρέδιδε την ταινία του στην ώρα του χωρίς να υπερβαίνει τον προϋπολογισμό. Αν και έχει εργαστεί σε πολλά είδη ταινιών, ξεχωρίζει κυρίως για τις ταινίες τρόμου και επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του 1970 και του 1980.Απ τον πανικό της «Νύχτας Με Τις Μάσκες», τις κλειστοφοβικές ανάσες του «Ο Σταθμός 13 Δέχεται Επίθεση» ή την αργή μυσταγωγία της «Ομίχλης», η εμπειρία μιας ταινίας του ήταν πάντοτε μοναδική.Οι ταινίες του ήταν εξαιρετικά απλές, λιτές, γυρισμένες σε κλειστούς χώρους, με ελάχιστα μέσα, ένα λακωνικά γραμμένο σενάριο και καμιά επιτήδευση. Υπήρχε κάτι μονίμως συνωμοτικό, εντούτοις, ανάμεσα σε αυτές και το σκοτάδι της αίθουσας.Ολα αυτά φυσικά δεν έχουν μάλλον τίποτα απολύτως να πουν στους νεότερους θεατές. Γι αυτούς ο Τζον Κάρπεντερ θα πρέπει να μοιάζει με σκηνοθέτη της σειράς, ιδίως όταν οι μέρες της αλλοτινής του δόξας μοιάζουν πια τόσο μακρινές που θαρρείς ότι δεν συνέβησαν ποτέ. Τι να τους πει η «Νύχτα Με Τις Μάσκες» μετά τις τόσες απομιμήσεις που γνώρισε; Πόσο αστεία μπορεί να τους φαίνεται η sevent-ίλα που αναδύει η «Απόδραση Από Τη Νέα Υόρκη»;Τα soundtracks που υπογράφει ο Κάρπεντερ έχουν σχεδόν ξεπεράσει τη φήμη των ταινιών του, καθώς βρίσκονται ανάμεσα στα πιο αναγνωρίσιμα scores στο σινεμά.Οι αλληγορικές ταινίες του άφησαν εποχή στη δεκαετία του '70 αλλά κυρίως του '80. Στο «Ζουν ανάμεσα μας» (They live/1988), όπου μαέστρος Κάρπεντερ δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον μακαρίτη wrestler, Ρόντι Πάιπερ, θεωρείται ως ένα μνημείο ποπ κουλτούρας.
Πρόκειται για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας που επικρίνει την καταναλωτική μανία, ενώ τα χαρακτηριστικά μαύρα γυαλιά αποτελούν το εισιτήριο για τον κόσμο των εξωγήινων που βρίσκονται στη γη με ανθρώπινη μορφή διαφεντεύοντας τις ΗΠΑ!Στο Christine (1983), ο Κάρπεντερ ζωντανεύει στην οθόνη το ομώνυμο μπεστ σέλερ του Στίβεν Κινγκ.
Κλασικό θρίλερ με πρωταγωνίστρια την Κριστίν, ένα αυτοκίνητο που σκοτώνει τις φίλες του ντροπαλού ιδιοκτήτη της.
Η Πλίμουθ Φιούρι του 1958 παρουσιάζει αλλόκοτη συμπεριφορά, έχει φονικό ένστικτο και καταφέρνει να αλλοιώσει τον χαρακτήρα του κατόχου της.
Η επανάσταση της μηχανής, το σχεδόν παρανοϊκό δέσιμο των ανθρώπων με άψυχα αντικείμενα και οι επιπτώσεις.
Και εδώ ο «άρχοντας του τρόμου« στολίζει την εμβληματική του ταινία με εξαιρετική μουσική υπόκρουση εγκλωβίζοντας τους θεατές στην ατμόσφαιρα του.Το Halloween σκηνοθετήθηκε από τον Κάρπεντερ σε ηλικία μόλις 30 ετών (1978).Θεωρείται ως το magnus opus της καριέρας του, αλλά και ένα από τις πλέον ιστορικά φιλμ τρόμου.
Μεγάλο μερίδιο στην δυσθεώρητη επιτυχία της σειράς ταινιών οφείλεται και στο επαναλαμβανόμενο, καθηλωτικό και συνάμα σκοτεινό θέμα που εμπνεύστηκε ο Κάρπεντερ.Αν και «Η Νύχτα με τις Μάσκες», που σκηνοθέτησε το 1978 (φωτό), έσκασε σαν οβίδα στα κινηματογραφικά πράγματα, δημιουργώντας παράλληλα με άλλους ομοεθνείς συναδέλφους του (Σαμ Ρέιμι, Γουές Κρέιβεν, Τζον Λάντις, Τόμπι Χούπερ – και τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ από τον Καναδά) ένα ισχυρό ρεύμα δημιουργών που επανέφερε το σινεμά τρόμου και φαντασίας στον φιλμικό χάρτη των ΗΠΑ, το είδος δεν έπαψε να βρίσκεται στις παρυφές τού mainstream και να μην είναι για όλα τα γούστα. Και φτάνουμε στο 2010 όταν, εννέα ολόκληρα χρόνια από την τελευταία φορά που ο Κάρπεντερ επισκέφτηκε κινηματογραφικό πλατό, αιφνιδίως ανακοινώνεται η νέα του (και τελευταία έως σήμερα) ταινία, «Ο Θάλαμος του Τρόμου». Ταινία εποχής και ως επί το πλείστον περιορισμένη στον χώρο ενός ασύλου για κοπέλες με ψυχολογικά προβλήματα, παρακολουθούμε τις προσπάθειες της νεαρής Κίρστεν (Άμπερ Χερντ) να δραπετεύσει από το άσυλο ώστε να γλυτώσει από το μένος τού φαντάσματος μιας πρώην τροφίμου. Το φιλμ χτυπήθηκε άδικα από μερίδα κριτικών και οπαδών τού Κάρπεντερ. Παρά την προβλέψιμότητα του σεναρίου, ο βετεράνος δημιουργός μάς προσφέρει μια όμορφα γυρισμένη και μονταρισμένη ταινία αγωνίας που παρακολουθείται ευχάριστα. Στα συν η ερμηνεία του Τζάρεντ Χάρις, στον αμφίσημο ρόλο τού γιατρού.
Ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα, ο Τζον Κάρπεντερ δεν επαναπαύεται. Όσο απέχει από τα κινηματογραφικά τεκταινόμενα τόσο ασχολείται με άλλες δημιουργικές δραστηριότητες. Έχει υπάρξει σύμβουλος ανάπτυξης σε video games, σε ένα μάλιστα («F.E.A.R. 3») έχει προσφέρει τη φωνή του για voice-over. Επίσης, έχει αναμιχθεί στη δημιουργία comics τρόμου («John Carpenter’s Asylum») αλλά και comic sequels των ταινιών του («Snake Plissken Chronicles», «Big Trouble in Little China»).
«Στη Γαλλία είμαι δημιουργός, στη Γερμανία κινηματογραφιστής, στη Βρετανία σκηνοθέτης είδους και στις ΗΠΑ χαραμοφάης». Με αυτά τα λόγια ο Τζον Κάρπεντερ έχει περιγράψει την επαγγελματική του πορεία ως σκηνοθέτη, σεναριογράφου και συνθέτη, υπονοώντας με το μαύρο χιούμορ που συνοδεύει τον ίδιο και τις ταινίες του ότι η δουλειά του είναι περισσότερο αποδεκτή στην Ευρώπη απ’ ότι στην πατρίδα του, είτε από τους θεατές είτε από τους εργοδότες του.Ο Τζον Χάουαρντ Κάρπεντερ γεννήθηκε στις 16 Ιανουαρίου του 1948 στη Νέα Υόρκη. Μεγάλωσε στο Κεντάκι, όπου η οικογένειά του μετακόμισε το 1953, και από πιτσιρικάς έβλεπε πολύ σινεμά ενώ παράλληλα γυρνούσε τις πρώτες του ερασιτεχνικές ταινίες σε super 8. Φυσιολογική η κατάληξη στη Σχολή Κινηματογραφικών Τεχνών του Πανεπιστημίου Βόρειας Καρολίνας στο Λος Άντζελες. Εκεί ένας φοιτητής στο Τμήμα Παραγωγής μάζεψε συμφοιτητές του για να γυρίσουν μια ταινία μικρού μήκους ως εργασία για τη σχολή. Ο Κάρπεντερ συνέγραψε το σενάριο, έκανε το μοντάζ και έγραψε τη μουσική. To «The Resurrection of Bronco Billy» (1970) έχει να κάνει με τη μέρα ενός νεαρού κολλημένου με την εποχή των καουμπόιδων. Ένα συμπαθητικό geek movie που κατάφερε να κερδίσει Όσκαρ ταινίας μικρού μήκους αλλά και να βρει κινηματογραφική διανομή.Όντας ακόμα στη σχολή, ο Κάρπεντερ γνωρίζεται με τον Νταν Ο’Μπάνον και οι δύο φοιτητές γράφουν παρέα το σενάριο που θα αποτελέσει την πρώτη του σκηνοθετική προσπάθεια. Το «Dark Star» (1974) είναι μία σάτιρα των ταινιών επιστημονικής φαντασίας όπου παρακολουθούμε μια ημέρα από τη ζωή μιας ομάδας αστροναυτών παρατημένων στο διάστημα, με την αποστολή να ανατινάζουν επιβλαβείς αστεροειδείς για κατοικήσιμους πλανήτες. Το μικρό budget φαίνεται αλλά οι δημιουργοί κάνουν ό,τι περνά από το χέρι τους για να μας υποχρεώσουν να το ξεχάσουμε. Το ένα επεισόδιο διαδέχεται το άλλο λίγο άγαρμπα, όμως η χαλαρή χιουμοριστική ατμόσφαιρα της ταινίας σε κερδίζει παρά τα όποια προβλήματα στη σεναριακή της δομή. Κι αυτό γιατί το φιλμ είναι όμορφα φωτογραφισμένο, με ευρηματική τοποθέτηση της κάμερας στον περιορισμένο χώρο του διαστημοπλοίου, βόμβες που μιλάνε και… άτακτους εξωγήινους, δημιουργημένους από τα χειροποίητα εφέ τού Ο’Μπάνον, ο οποίος ανέλαβε επίσης το μοντάζ και έναν από τους βασικούς ρόλους .Η ατμοσφαιρική μινιμαλιστική μουσική, γραμμένη σε synthesizer από τον Κάρπεντερ, αποτελεί προπομπό της μετέπειτα σαουντρακικής δουλειάς του. Η ταινία ξεκίνησε ως 60λεπτη φοιτητική εργασία και κατέληξε να έχει μικρή κινηματογραφική διανομή, αφού με πολύ κόπο γυρίστηκαν extra σκηνές για να αποκτήσει την απαιτούμενη διάρκεια. Ο Νταν Ο’Μπάνον έκανε αξιοσημείωτη καριέρα ως σεναριογράφος και υπεύθυνος εφέ («Alien» του Ρίντλεϊ Σκοτ και «Ολική Επαναφορά» του Πολ Βερχούβεν, μεταξύ άλλων), ενώ έγραψε και σκηνοθέτησε και την cult κωμωδία τρόμου «Τα Ζόμπι δεν είναι Χορτοφάγα». H αλήθεια είναι ότι ο Κάρπεντερ είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση σκηνοθέτη. Από τη μία αντάρτης, ερχόταν σε ρήξη πολλές φορές με τους παραγωγούς τού Χόλιγουντ για καλλιτεχνικά ζητήματα ή για τις απότομες περικοπές προϋπολογισμού της τελευταίας στιγμής, που τίναζαν τα πλάνα του στον αέρα. Από την άλλη, ικανός και αποτελεσματικός εργάτης, που παρέδιδε την ταινία του στην ώρα του χωρίς να υπερβαίνει τον προϋπολογισμό. Αν και έχει εργαστεί σε πολλά είδη ταινιών, ξεχωρίζει κυρίως για τις ταινίες τρόμου και επιστημονικής φαντασίας της δεκαετίας του 1970 και του 1980.Απ τον πανικό της «Νύχτας Με Τις Μάσκες», τις κλειστοφοβικές ανάσες του «Ο Σταθμός 13 Δέχεται Επίθεση» ή την αργή μυσταγωγία της «Ομίχλης», η εμπειρία μιας ταινίας του ήταν πάντοτε μοναδική.Οι ταινίες του ήταν εξαιρετικά απλές, λιτές, γυρισμένες σε κλειστούς χώρους, με ελάχιστα μέσα, ένα λακωνικά γραμμένο σενάριο και καμιά επιτήδευση. Υπήρχε κάτι μονίμως συνωμοτικό, εντούτοις, ανάμεσα σε αυτές και το σκοτάδι της αίθουσας.Ολα αυτά φυσικά δεν έχουν μάλλον τίποτα απολύτως να πουν στους νεότερους θεατές. Γι αυτούς ο Τζον Κάρπεντερ θα πρέπει να μοιάζει με σκηνοθέτη της σειράς, ιδίως όταν οι μέρες της αλλοτινής του δόξας μοιάζουν πια τόσο μακρινές που θαρρείς ότι δεν συνέβησαν ποτέ. Τι να τους πει η «Νύχτα Με Τις Μάσκες» μετά τις τόσες απομιμήσεις που γνώρισε; Πόσο αστεία μπορεί να τους φαίνεται η sevent-ίλα που αναδύει η «Απόδραση Από Τη Νέα Υόρκη»;Τα soundtracks που υπογράφει ο Κάρπεντερ έχουν σχεδόν ξεπεράσει τη φήμη των ταινιών του, καθώς βρίσκονται ανάμεσα στα πιο αναγνωρίσιμα scores στο σινεμά.Οι αλληγορικές ταινίες του άφησαν εποχή στη δεκαετία του '70 αλλά κυρίως του '80. Στο «Ζουν ανάμεσα μας» (They live/1988), όπου μαέστρος Κάρπεντερ δίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον μακαρίτη wrestler, Ρόντι Πάιπερ, θεωρείται ως ένα μνημείο ποπ κουλτούρας.
Πρόκειται για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας που επικρίνει την καταναλωτική μανία, ενώ τα χαρακτηριστικά μαύρα γυαλιά αποτελούν το εισιτήριο για τον κόσμο των εξωγήινων που βρίσκονται στη γη με ανθρώπινη μορφή διαφεντεύοντας τις ΗΠΑ!Στο Christine (1983), ο Κάρπεντερ ζωντανεύει στην οθόνη το ομώνυμο μπεστ σέλερ του Στίβεν Κινγκ.
Κλασικό θρίλερ με πρωταγωνίστρια την Κριστίν, ένα αυτοκίνητο που σκοτώνει τις φίλες του ντροπαλού ιδιοκτήτη της.
Η Πλίμουθ Φιούρι του 1958 παρουσιάζει αλλόκοτη συμπεριφορά, έχει φονικό ένστικτο και καταφέρνει να αλλοιώσει τον χαρακτήρα του κατόχου της.
Η επανάσταση της μηχανής, το σχεδόν παρανοϊκό δέσιμο των ανθρώπων με άψυχα αντικείμενα και οι επιπτώσεις.
Και εδώ ο «άρχοντας του τρόμου« στολίζει την εμβληματική του ταινία με εξαιρετική μουσική υπόκρουση εγκλωβίζοντας τους θεατές στην ατμόσφαιρα του.Το Halloween σκηνοθετήθηκε από τον Κάρπεντερ σε ηλικία μόλις 30 ετών (1978).Θεωρείται ως το magnus opus της καριέρας του, αλλά και ένα από τις πλέον ιστορικά φιλμ τρόμου.
Μεγάλο μερίδιο στην δυσθεώρητη επιτυχία της σειράς ταινιών οφείλεται και στο επαναλαμβανόμενο, καθηλωτικό και συνάμα σκοτεινό θέμα που εμπνεύστηκε ο Κάρπεντερ.Αν και «Η Νύχτα με τις Μάσκες», που σκηνοθέτησε το 1978 (φωτό), έσκασε σαν οβίδα στα κινηματογραφικά πράγματα, δημιουργώντας παράλληλα με άλλους ομοεθνείς συναδέλφους του (Σαμ Ρέιμι, Γουές Κρέιβεν, Τζον Λάντις, Τόμπι Χούπερ – και τον Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ από τον Καναδά) ένα ισχυρό ρεύμα δημιουργών που επανέφερε το σινεμά τρόμου και φαντασίας στον φιλμικό χάρτη των ΗΠΑ, το είδος δεν έπαψε να βρίσκεται στις παρυφές τού mainstream και να μην είναι για όλα τα γούστα. Και φτάνουμε στο 2010 όταν, εννέα ολόκληρα χρόνια από την τελευταία φορά που ο Κάρπεντερ επισκέφτηκε κινηματογραφικό πλατό, αιφνιδίως ανακοινώνεται η νέα του (και τελευταία έως σήμερα) ταινία, «Ο Θάλαμος του Τρόμου». Ταινία εποχής και ως επί το πλείστον περιορισμένη στον χώρο ενός ασύλου για κοπέλες με ψυχολογικά προβλήματα, παρακολουθούμε τις προσπάθειες της νεαρής Κίρστεν (Άμπερ Χερντ) να δραπετεύσει από το άσυλο ώστε να γλυτώσει από το μένος τού φαντάσματος μιας πρώην τροφίμου. Το φιλμ χτυπήθηκε άδικα από μερίδα κριτικών και οπαδών τού Κάρπεντερ. Παρά την προβλέψιμότητα του σεναρίου, ο βετεράνος δημιουργός μάς προσφέρει μια όμορφα γυρισμένη και μονταρισμένη ταινία αγωνίας που παρακολουθείται ευχάριστα. Στα συν η ερμηνεία του Τζάρεντ Χάρις, στον αμφίσημο ρόλο τού γιατρού.
Ανήσυχο και δημιουργικό πνεύμα, ο Τζον Κάρπεντερ δεν επαναπαύεται. Όσο απέχει από τα κινηματογραφικά τεκταινόμενα τόσο ασχολείται με άλλες δημιουργικές δραστηριότητες. Έχει υπάρξει σύμβουλος ανάπτυξης σε video games, σε ένα μάλιστα («F.E.A.R. 3») έχει προσφέρει τη φωνή του για voice-over. Επίσης, έχει αναμιχθεί στη δημιουργία comics τρόμου («John Carpenter’s Asylum») αλλά και comic sequels των ταινιών του («Snake Plissken Chronicles», «Big Trouble in Little China»).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου