Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, αρχικά η μπάντα των μεσαίων και στη συνέχεια η ζώνη των FM κατακλύζεται από εκατοντάδες ερασιτέχνες (οι επονομαζόμενοι και «πειρατές»), που εκπέμπουν πολυποίκιλα προγράμματα, αμφισβητώντας ανοιχτά το ραδιοφωνικό μονοπώλιο της κρατικής ραδιοφωνίας. Ραδιοσταθμό κατασκεύασαν, επίσης, οι φοιτητές του ΕΜΠ κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Πολυτεχνείου κατά της Χούντας το 1973.Τη δεκαετία του ’60 αμφισβητείται στην Ευρώπη το κρατικό ραδιόφωνο, γιατί δεν μετέδιδε Ροκ μουσική και απορρίπτεται από τη νεολαία της εποχής. Εμφανίζεται η Πειρατική Ραδιοφωνία με πρωτοπόρο το Radio Caroline στην Αγγλία, το οποίο εκπέμπει από ένα μικρό πλοίο έξω από τα χωρικά ύδατα της Αγγλίας και μεταδίδει μόνο Rock. Η ακροαματικότητά του είναι τόσο υψηλή, που απειλεί το BBC. Ακολουθεί ευρεία διάδοση αυτού του τύπου ραδιοφωνίας σε όλη την Ευρώπη.
Μετά από αυτό ακολουθεί η απορρύθμιση (Deregulation) της δεκαετίας του ’70 και ουσιαστικά το ραδιόφωνο εισέρχεται στην τελευταία φάση της ωριμότητάς του. Τις λυχνίες αντικαθιστούν τα μικρά τρανζίστορ.Η περίοδος από το 1974 ως το 1990 θεωρείται ότι άλλαξε τη ροή της ιστορίας σε ότι αφορά την ελληνική ραδιοφωνία, με την εμφάνιση και ιδιωτικό ραδιόφωνο. Από τους πειρατές της εποχής (που συνεχίζουν την παράδοση της δεκαετίας του 1960) ως τους πρώτους νόμιμους σταθμούς, η πορεία έχει να επιδείξει σημαντικές προσπάθειες, όνειρα, κυνηγητά και σίγουρα πολλά ευτράπελα. Το Ράδιο Καρολίνα (Radio Caroline) υπήρξε ο πρώτος πειρατικός ραδιοφωνικός σταθμός στη Μ. Βρετανία. Εξέπεμψε για πρώτη φορά στις 28 Μαρτίου του 1964 κι έμελλε ν' αλλάξει το μέλλον της ραδιοφωνίας στη «Γηραιά Αλβιόνα».Ήταν ανήμερα το Πάσχα, όταν η νεολαία της Αγγλίας ξύπνησε χωρίς να γνωρίζει ότι ένας νεαρός από την Ιρλανδία της ετοίμαζε μια έκπληξη, η οποία θα άλλαζε τον τρόπο ζωής της, αλλά και τη ραδιοφωνία της εποχής.
Μιλάμε για τον Ρόναν Ο΄ Ράιλυ, που έφυγε από την Ιρλανδία σε ηλικία 25 ετών και πήγε στο Λονδίνο. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την παραγωγή δίσκων, αλλά οι προσπάθειες του αποδείχθηκαν άκαρπες, αφού το BBC και το Radio Luxemburg λειτουργούσαν με βάση ένα συγκεκριμένο εμπορικό κύκλωμα. Τότε ήταν που ο Ρόναν συνειδητοποίησε πως η ιδέα, που είχε σφηνωθεί στο μυαλό του, για ένα νέο ραδιοσταθμό είχε πολλές πιθανότητες να επιτύχει, μιας και ο ραδιοφωνικός λόγος των κρατικών ραδιοφωνικών σταθμών, απευθυνόταν σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας και πιο συντηρητικής αισθητικής.Μαζεύοντας 250.000 λίρες από διάφορους χορηγούς, ο Ρόναν αγόρασε ένα παλιό δανέζικο πλοίο και το πήγε σε μια τοποθεσία 60 μίλια βόρεια του Δουβλίνου, προκειμένου να το διαμορφώσει σε σταθμό.
Τον Μάρτιο του 1964 το καράβι ήταν έτοιμο και μετονομάστηκε σε Caroline. Με δανέζικο πλήρωμα και παναμέζικη σημαία σάλπαρε για να φτάσει τη Μ. Παρασκευή 5 μίλια έξω από τις ακτές του Έσσεξ και να αρχίσει τις εκπομπές του ανήμερα το Πάσχα. Για πολλά χρόνια το Radio Caroline παρέμεινε στην κορυφή της δημοτικότητας. Υπολογίζεται ότι περίπου οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι ήταν συντονισμένοι στο δικό του μήκος κύματος για να ακούσουν τη μουσική και τα τραγούδια των Μπόμπ Ντύλαν, Τζόαν Μπαέζ, Μπήτλς, Άνιμαλς, Λεντ Ζέπελιν κ.ά. συγκροτημάτων, που στις αρχές της δεκαετίας του '60 ήταν απαγορευμένα από το σοβαρό BBC.Τη δεκαετία του 1960 εμφανίστηκε το φαινόμενο των ραδιοπειρατών, οι οποίοι είχαν στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις σταθμούς μικρής εμβέλειας και ισχύος στα μεσαία κύματα και αργότερα στα FM. Οι σταθμοί έπαιζαν πολλή μουσική: λαϊκές επιτυχίες ή ροκ, αργότερα ντίσκο ή μέταλ, που δεν παίζονταν πάντα από τα κρατικά ραδιόφωνα και μετέδιδαν αφιερώσεις. Το ενημερωτικό ή ειδησεογραφικό περιεχόμενο των σταθμών ήταν σχεδόν ανύπαρκτο, πολλοί ήταν δε απολίτικοι για να αποφύγουν τις διώξεις.
Υπολογίζεται ότι σε μια 20ετία υπήρξαν 5.000-7.000 ραδιοπειρατές, ίσως ακόμα και 10.000.Είχαν, ωστόσο, να αντιμετωπίσουν τις συνεχείς διώξεις και τις βαριές ποινές των Αρχών, οι οποίες τους επέβαλαν πρόστιμα βάσει του χουντικού νόμου 1244/1972, γιατί δεν είχαν άδεια.
Τη δεκαετία του 1980 το φαινόμενο των ραδιοπειρατών επεκτάθηκε, παρά το ότι οι αρχές δεν σταμάτησαν τις διώξεις. Η απήχηση των πειρατικών ή (νόμιμων) αυτοοργανωμένων σταθμών στη Γαλλία και την Ιταλία κινητοποίησε μέρη της Αριστεράς στην Ελλάδα που πήραν σχετικές πρωτοβουλίες. Σε αυτή τη κατεύθυνση βοηθούσε και το άνοιγμα της ραδιοτηλεόρασης που είχε αρχίσει λίγο νωρίτερα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης υπό την αιγίδα της ΕΟΚ.
Στις αρχές της δεκαετίας άρχισαν, λοιπόν, να εμφανίζονται πειρατικοί σταθμοί με μονιμότερο πρόγραμμα,και φοιτητικοί. Ακόμη εμφανίστηκαν βραχύβιοι σταθμοί με πολιτικό περιεχόμενο, όπως ο Ράδιο Αντίλαλος του περιοδικού Αντί. Πίεση προς την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άσκησε η υπόθεση του Καναλιού 15,το οποίο εξέπεμπε μη εμπορικό, ποιοτικό πρόγραμμα. Το 1985 συνελήφθησαν αρκετοί από τους παραγωγούς και υποστηρικτές του σταθμού, μεταξύ τους και ο καθηγητής Νομικής Φαίδων Βεγλερής, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στον Τύπο. Το Κανάλι 15 συνέχισε να εκπέμπει και μετά την απελευθέρωση της ραδιοφωνίας ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν υποχώρισε η απήχηση έναντι των εμπορικών σταθμών.
Με την καθιερωση της ελεύθερης ραδιοφωνίας, και καθώς ο νόμος προέκρινε τους ιδιωτικούς και τους δημοτικούς σταθμούς,
το φαινόμενο ατόνησε και σταδιακά εξαφανίστηκε. Αρκετοί ραδιοπειρατές εργάστηκαν σε ιδιωτικά ραδιόφωνα.
Μετά από αυτό ακολουθεί η απορρύθμιση (Deregulation) της δεκαετίας του ’70 και ουσιαστικά το ραδιόφωνο εισέρχεται στην τελευταία φάση της ωριμότητάς του. Τις λυχνίες αντικαθιστούν τα μικρά τρανζίστορ.Η περίοδος από το 1974 ως το 1990 θεωρείται ότι άλλαξε τη ροή της ιστορίας σε ότι αφορά την ελληνική ραδιοφωνία, με την εμφάνιση και ιδιωτικό ραδιόφωνο. Από τους πειρατές της εποχής (που συνεχίζουν την παράδοση της δεκαετίας του 1960) ως τους πρώτους νόμιμους σταθμούς, η πορεία έχει να επιδείξει σημαντικές προσπάθειες, όνειρα, κυνηγητά και σίγουρα πολλά ευτράπελα. Το Ράδιο Καρολίνα (Radio Caroline) υπήρξε ο πρώτος πειρατικός ραδιοφωνικός σταθμός στη Μ. Βρετανία. Εξέπεμψε για πρώτη φορά στις 28 Μαρτίου του 1964 κι έμελλε ν' αλλάξει το μέλλον της ραδιοφωνίας στη «Γηραιά Αλβιόνα».Ήταν ανήμερα το Πάσχα, όταν η νεολαία της Αγγλίας ξύπνησε χωρίς να γνωρίζει ότι ένας νεαρός από την Ιρλανδία της ετοίμαζε μια έκπληξη, η οποία θα άλλαζε τον τρόπο ζωής της, αλλά και τη ραδιοφωνία της εποχής.
Μιλάμε για τον Ρόναν Ο΄ Ράιλυ, που έφυγε από την Ιρλανδία σε ηλικία 25 ετών και πήγε στο Λονδίνο. Αποφάσισε να ασχοληθεί με την παραγωγή δίσκων, αλλά οι προσπάθειες του αποδείχθηκαν άκαρπες, αφού το BBC και το Radio Luxemburg λειτουργούσαν με βάση ένα συγκεκριμένο εμπορικό κύκλωμα. Τότε ήταν που ο Ρόναν συνειδητοποίησε πως η ιδέα, που είχε σφηνωθεί στο μυαλό του, για ένα νέο ραδιοσταθμό είχε πολλές πιθανότητες να επιτύχει, μιας και ο ραδιοφωνικός λόγος των κρατικών ραδιοφωνικών σταθμών, απευθυνόταν σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας και πιο συντηρητικής αισθητικής.Μαζεύοντας 250.000 λίρες από διάφορους χορηγούς, ο Ρόναν αγόρασε ένα παλιό δανέζικο πλοίο και το πήγε σε μια τοποθεσία 60 μίλια βόρεια του Δουβλίνου, προκειμένου να το διαμορφώσει σε σταθμό.
Τον Μάρτιο του 1964 το καράβι ήταν έτοιμο και μετονομάστηκε σε Caroline. Με δανέζικο πλήρωμα και παναμέζικη σημαία σάλπαρε για να φτάσει τη Μ. Παρασκευή 5 μίλια έξω από τις ακτές του Έσσεξ και να αρχίσει τις εκπομπές του ανήμερα το Πάσχα. Για πολλά χρόνια το Radio Caroline παρέμεινε στην κορυφή της δημοτικότητας. Υπολογίζεται ότι περίπου οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι ήταν συντονισμένοι στο δικό του μήκος κύματος για να ακούσουν τη μουσική και τα τραγούδια των Μπόμπ Ντύλαν, Τζόαν Μπαέζ, Μπήτλς, Άνιμαλς, Λεντ Ζέπελιν κ.ά. συγκροτημάτων, που στις αρχές της δεκαετίας του '60 ήταν απαγορευμένα από το σοβαρό BBC.Τη δεκαετία του 1960 εμφανίστηκε το φαινόμενο των ραδιοπειρατών, οι οποίοι είχαν στην Αθήνα και σε άλλες πόλεις σταθμούς μικρής εμβέλειας και ισχύος στα μεσαία κύματα και αργότερα στα FM. Οι σταθμοί έπαιζαν πολλή μουσική: λαϊκές επιτυχίες ή ροκ, αργότερα ντίσκο ή μέταλ, που δεν παίζονταν πάντα από τα κρατικά ραδιόφωνα και μετέδιδαν αφιερώσεις. Το ενημερωτικό ή ειδησεογραφικό περιεχόμενο των σταθμών ήταν σχεδόν ανύπαρκτο, πολλοί ήταν δε απολίτικοι για να αποφύγουν τις διώξεις.
Υπολογίζεται ότι σε μια 20ετία υπήρξαν 5.000-7.000 ραδιοπειρατές, ίσως ακόμα και 10.000.Είχαν, ωστόσο, να αντιμετωπίσουν τις συνεχείς διώξεις και τις βαριές ποινές των Αρχών, οι οποίες τους επέβαλαν πρόστιμα βάσει του χουντικού νόμου 1244/1972, γιατί δεν είχαν άδεια.
Τη δεκαετία του 1980 το φαινόμενο των ραδιοπειρατών επεκτάθηκε, παρά το ότι οι αρχές δεν σταμάτησαν τις διώξεις. Η απήχηση των πειρατικών ή (νόμιμων) αυτοοργανωμένων σταθμών στη Γαλλία και την Ιταλία κινητοποίησε μέρη της Αριστεράς στην Ελλάδα που πήραν σχετικές πρωτοβουλίες. Σε αυτή τη κατεύθυνση βοηθούσε και το άνοιγμα της ραδιοτηλεόρασης που είχε αρχίσει λίγο νωρίτερα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης υπό την αιγίδα της ΕΟΚ.
Στις αρχές της δεκαετίας άρχισαν, λοιπόν, να εμφανίζονται πειρατικοί σταθμοί με μονιμότερο πρόγραμμα,και φοιτητικοί. Ακόμη εμφανίστηκαν βραχύβιοι σταθμοί με πολιτικό περιεχόμενο, όπως ο Ράδιο Αντίλαλος του περιοδικού Αντί. Πίεση προς την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ άσκησε η υπόθεση του Καναλιού 15,το οποίο εξέπεμπε μη εμπορικό, ποιοτικό πρόγραμμα. Το 1985 συνελήφθησαν αρκετοί από τους παραγωγούς και υποστηρικτές του σταθμού, μεταξύ τους και ο καθηγητής Νομικής Φαίδων Βεγλερής, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στον Τύπο. Το Κανάλι 15 συνέχισε να εκπέμπει και μετά την απελευθέρωση της ραδιοφωνίας ως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 όταν υποχώρισε η απήχηση έναντι των εμπορικών σταθμών.
Με την καθιερωση της ελεύθερης ραδιοφωνίας, και καθώς ο νόμος προέκρινε τους ιδιωτικούς και τους δημοτικούς σταθμούς,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου